चप्पलको चिरफार र चर्चा
चप्पलको चिरफार र चर्चा
कृति समीक्षा
कवि युवा मनहरुका ढुकढुकी हुन् । नयाँ जोश र जाँगरको बिम्ब हुन् उनी । उनको पहिलो तर नविन प्रयोग
गरिएको कविता सङ्ग्रह नामै हो ‘चप्पल' । जिबीएलओको प्रकाशनमा बजारमा ल्याइएका छोटा कविताहरुको यस कृतिमा जम्मा ७७ वटा कविताहरु सङ्ग्रहीत छन् । हाल उनी अमेरिका निवासी स्रष्टा हुन् । हिजो भूटान र नेपालको बसाईंका क्रममा जीवन भोगाईका दुःख, पीडा, अभाव कवितामा चित्रण गरिएको छ ।
बदमास रुवाइ सङ्ग्रह वि.सं. २०६९मा प्रकाशीत गरी साहित्य यात्रामा इन्ट्रि गरेका राशिले आफूलाई साहित्य क्षेत्रमा स्थापित गर्दै वि.सं. २०७२ सालमा पुनर्बास गजल सङ्ग्रह प्रकाशन गरे ।
कवि लक्किले शरणार्थी जीवनलाई चप्पलसँग तुलना गरेर कविताहरुको सङ्गालो चप्पलको बिमोचन समेत शरणार्थी शिविरबेलडाँगीमा गरेका थिए ।
अहिले युवा कविहरुले लेख्ने कविताको विषयवस्तु भनेको नै विगत र वर्तमानका जीवनशैलीमा देखापरेका तीता, टर्रा, विकृति र विसङ्गति पक्षको साङ्केतिक टिप्पणी गर्दै उज्यालो भविष्यतिर उन्मुख हुन आग्रह हो,कविको अनुरोध हो । सामाजिक यर्थाथको वस्तुपरक अभिव्यक्ति दिने क्रममा नेपाली ग्रामिण समाजका
संस्कृतिलाई कविले कविताको विषय बनाएका छन् ।
कविले चप्पल शिर्षक कविताबाटै कविताको थालनी गरेका छन् । चप्पलहरु त पैतालमुनि दविने न हुन्,प्रयोग हुने न हुन्, प्रयोग हुनेहरुलाई प्रयोग गर्नेले कहिल्यै वास्ता नगरेको यर्थाथ कवितामा छ । चप्पल विभेदको प्रतिक हो।चप्पलले मन्दिर,घर, अफिस आदि ठाँउहरुमा बाहिरै बस्नु पर्छ ।रछ्यानमै वस्तु पर्छ, ओछ्यान पस्ने अधिकार छैन, चप्पल निरीह छ शरणार्थी झैं।
दोस्रो कविता बसिबियाँलो यस कवितामा माटोप्रतिको माया व्यक्त गरेका छन् कविले । क्रमश शपथ, कठै, छिनेको चप्पल, ऐना, सृष्टि, पुर्पुरो आदि विभिन्न सरल विषय वस्तुमा कविका कविताहरु बगेका छन् । सङ्ग्रहको अन्तिम कविता हो ‘थोत्रो झाडू लगाउँछु' ।
समग्रमा यस कविता सङ्ग्रहभित्र संकलित कविताका माध्यमबाट लक्किले मातृभूमि, राष्ट्र र राष्ट्रियताप्रति अगाध श्रद्धाभाव, रोष र शरणार्थी जीवनप्रति व्यक्त गरेका छन् ।
कविले कवितमा शहरीया जीवनका सुख भन्दा ग्रामीण जीवनका
दःखहरुलाई बढी प्राथमिकता दिएका छन् ।सामाजिक सांस्कृतिक परिघटनाहरु पनि कविले जीवन्त रुपमा उठाएका छन् ।
‘यति धेरै काम आफ्नै गाउँमा छन्
युवाजति सबै अरुकै ठाउँमा छन्
गरे भने त के हुदैन र
नेपाली माटोमा
अवसर छ जानेदेखि
हरेक बाटोमा । (बसिबियाँलाबाट )
उनका केही कविताहरु सरल छन् भने केही मध्यम खालका र केही कविता लक्षणत्मक पनि छन् । सबै कविता छोटा छन्, पुस्तकको आकार पनि गोजिमा अटाउने खालको छ । कविता सङ्ग्रहको अर्को सवल पक्ष भाषा पनि हो । जुन यस सङ्ग्रहमा भाषा सम्पादन भावेश भुमरीले कुशलतापूर्वक गरेका छन् ।
कविले जस्तो भोगे जस्तो, देखे जस्तो अनुभूति गरे त्यही अनुभूतिहरुका तीता र मीठा उपजहरुको दस्तावेज हो चप्पल कविता सङ्ग्रह |
'न जग्गा न जमिन
हरिबिजोग छ
अनागरिक बनिरहे
छोडेर सबथोक
अझै पनि
हात थापेर खान बाध्य छन् ।
यशारा अरुकै चल्छ
जान बाध्य छन्' । (अझै शरणार्थी जङ्गलमा )
आगामी दिनमा उनका थुप्रै कृतिहरु यसरी नै प्रकाशन भइरहून् ।
काम गर्नेको कमि कमजोरी हुन्छ।गल्ती हुन्छ । खैर गल्ती र कमि
कमजोरी नै सफलताको कडी हो यसैलाई मध्यनजर गर्दै कवि लक्कि राशिका सृजना परिस्कृत हुनेछन् भन्नेमा म विश्वस्त छु ।